شباهت و تفاوت رساله دکتری و پایان نامه ارشد

دانشجویان در طول دوره‌ تحصیلی خود در مقاطع مختلف باید پژوهش‌های مختلفی انجام داده و نتایج آن را ارائه دهند.

همانطور که می‌دانید، همه دانشجوها برای فارغ‌التحصیلی و تکمیل تحصیلات خود در مقاطع دکتری و ارشد، یک پژوهش نهایی انجام دهند؛ به این پروژه‌ها در مقطع کارشناسی ارشد پایان نامه و در مقطع دکتری رساله یا تز گفته می‌شود.

در این مقاله قرار است درباره شباهت‌ها و تفاوت پایان نامه و رساله دکتری صحبت کنیم.

ماهیت دقیق هرکدام چیست؟

ابتدا بیایید درباره این بخوانیم که پایان نامه و رساله دقیقاً چه هستند!

پایان نامه ارشد یک تحقیق علمی است که دانشجویان موظف به انجام آن هستند. این تحقیق باید طبق قوانین خاصی انجام شده و همچنین طبق اصول خاص دیگری نوشته شود.

پایان نامه جز واحد‌های درسی محسوب می‌شود و تا زمانی که نمره آن را دریافت نکرده و این واحد را پاس نکنید، خبری از مدرک تحصیلی شما نخواهد بود.

هر چه کیفیت یک پایان‌نامه بیشتر باشد، نمایانگر بار علمی نویسنده آن خواهد بود. چنین پایان‌نامه‌ای می‌تواند به افرادی که قصد مهاجرت دارند کمک زیادی کند؛ با ترجمه پایان نامه و اضافه کردن آن به مدارک خود و یا حتی استخراج مقاله علمی، رزومه خود را با یک مقاله علمی خوب مزین کنید!

اگر فردی بخواهد بعد از به پایان رساندن دوره تحصیل خود به فعالیت‌های علمی – پژوهشی بپردازد، پایان نامه یک تمرین عالی است تا با تمام مراحل آشنا شود و خود را برای کارهای تخصصی‌تر آماده کند.

رساله یا تز دکتری هم یک پژوهش عملی است که در دوره دکتری انجام می‌شود؛ موضوع رساله باید با گرایش تخصصی که در این مقطع دارید، ارتباط داشته باشد.

رساله هم یک واحد درسی محسوب می‌شود و تا نمره قبولی نگیرید، مدرکی نخواهید داشت.

حالا بیایید درباره شباهت‌ها و تفاوت‌های پایان نامه و تز دکتری صحبت کنیم!

شباهت پایان نامه با رساله دکتری چیست؟

قبل از اینکه سراغ تفاوت‌ها برویم، بیاید درباره بخش‌های مشابه آن صحبت کنیم.

هر دو قانون یکسان دارند

قوانینی که در نوشتن و ارائه پایان نامه و دکتری داریم، یکسان است:

• باید اصول نوشتار آکادمیک را رعایت کنید؛
• هر دو را بدون تاخیر ارائه دهید؛ (لازم بود بگم؟!)
• برای پشتیبانی از نتایج نهایی باید مهارت‌های تحلیلی خود را تقویت کنید؛
• هرگونه روش غیراخلاقی در جمع‌آوری و ارائه اطلاعات، برایتان جریمه خواهد داشت؛
• ویراستاری تخصصی و نمونه‌خوانی قبل از ارائه از الزامات است؛
• سرقت ادبی یک جرم است!

نحوه انتخاب موضوع مثل هم است

مهم نیست پایان نامه می‌نویسید یا رساله! هیچکس موضوع تحقیق را به شما نمی‌دهد و خودتان باید برای انتخاب آن وقت بگذارید.

موضوع انتخابی شما باید جوری باشد که مهارت‌های شما را به خوبی نشان دهد؛ در ادامه دربارۀ نوع موضوع و تفاوت آن در پایان نامه و رساله می‌خوانید.

ساختار هر دو مشابه است

قالب کلی هر دو به یک شکل است تقریبا، یعنی تمام موارد زیر را دارید. 👇

نکته مهم این است که ممکن است در نوشتن هر بخش، تفاوت‌هایی در میان رساله دکتری و پایان نامه ارشد باشد.

نیاز به ارائه پروپوزال دارند

مانند موارد قبل، در هر دو دوره تحصیلی باید قبل از شروع نوشتن تحقیقات، پروپوزالی برای آن ارائه دهید.

در مقاله پروپوزال تحصیلی چگونگی نوشتن آن را توضیح داده‌ایم!

البته دقت کنید که تفاوت‌هایی درباره نحوه نوشتن پرپوزال دکتری و پرپوزال ارشد وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم!

حتماً باید از آن دفاع کنید

برای دریافت مدرک نهایی، باید از پایان نامه و تز خود دفاع کنید.

در جلسه دفاع باید فرآیند پژوهش‌ اجرا شده را روایت کنید و به سوالاتی که اساتید و به‌عبارتی داوران از شما می‌پرسند، پاسخ دهید.

تفاوت پایان نامه ارشد با تز دکترا چیست؟

حالا که می‌دانید چه شباهت‌هایی میان هر است، بیاید با تفاوت‌های مهم نیز آشنا شوید.

هدف انجام آن‌ها تفاوت دارد

چه در حال نوشتن یک رساله دکتری باشید و چه نوشتن پایان نامه ارشد، باید به سوالات علمی پاسخ داده و راه‌حل ارائه دهید.

اما خب در هر کدام، این هدف کمی متفات است.

به‌عنوان یک دانشجوی ارشد، انجام پروژه‌های پژوهشی به شما کمک می‌کند که با روش‌های انجام یک کار تحقیقاتی آشنا شوید و توانمندی خود را نشان دهید.

اما در دوره دکتری شما قبلاً با کار پژوهشی آشنا شده‎اید و حالا قرار است به داروان ثابت کنید که می‌توانید پروژه‌های پژوهشی را به‌تنهایی و مستقل از افراد دیگر، انجام دهید.

حجم و چگونی نگارش آن‌ها مثل هم نیست

از دیگر تفاوت‌های پایان نامه و رساله، حجم آن است.

یک پایان نامه معمولاً حدود 100 صفحه است؛ ممکن است کمتر یا بیشتر باشد. یک رساله دکتری در حال ارائه اطلاعات به جزئیات بیشتر است در نتیجه ممکن است تا 400 صفحه هم طولانی شود.

البته دقت کنید که با توجه رشته تحصیلی و موضوع و گرایشی که برای نوشتن انتخاب کرده‌اید این امر، متغیر است.

زمان نوشتن آن‌ها فرق دارد

در انتهای دوره کارشناسی ارشد و به عبارتی ترم آخر، پایان نامه را با انجام یک پروژه تهیه می‌کنید، اما تز دکتری را در طول دوره تحصیلی انجام می‌شود.

در انتخاب نوع موضوع تفاوت زیادی دارد

یک پایان نامه می‌تواند تحقیقی باشد که قرار است پژوهش‌هایی قبلی خود را کامل کند؛ رساله دکتری باید یک موضوع کاملاً جدید داشته باشد و طبیعتاً زحمت بیشتری هم خواهد داشت.

همچنین دامنه مباحث در تز دکتری، بیشتر است، چون باید نظریه‌های خود و فرضیات را بیشتر توضیح دهید و خلافیت بیشتری هم می‌طلبد.

نوع پروپوزال ارسالی برای استاد در دو دوره متفاوت است

از آنجایی که رساله، جزئیات و حجم بیشتری دارد، طبیعی است که پروپوزال آن نیز، مفصل‌تر باشد.

در پروپوزال ارشد، نیازی نیست جزئیات خاصی ارائه دهید، تنها اشاره به نکات اساسی کافیست.

روش تحقیق فرق می‌کند

به‌عنوان یک دانشجوی مقطع دکتری با کارهای پژوهشی آشنا خواهید بود، چون در روند نوشتن پایان نامه خود، تجربیاتی کسب کرده‌اید.

در نوشتن تز دکتری، باید سعی کنید نظریه جدید ارائه کنید و با بررسی‌های دقیق، توانایی علمی خود را در بیان نظرات خود، نشان دهید.

در نوشتن یک پایان‌نامه از یک روش تحقیق استفاده می‌کنید، اما خب در رساله دکتری، تحقیقات شما گسترده‌تر است پس ممکن است، از چندین روش تحقیق به سبک ترکیبی استفاده کنید.

سخن پایانی

امیدوارم این مطلب به شما کمک کرده باشد تا شباهت و تفاوت پایان نامه و تز دکتری را شناخته باشید؛ اگر در مسیر نوشتن پایان نامه یا رساله دکتری خود به ترجمه نیاز داشتید، روی کمک ترنسیس حساب کنید.

در ترنسیس تمام سرویس‌های ترجمه دانشجویی با بهترین کیفیت و تضمین بازگشت وجه به شما ارائه می‌شود؛ از ترجمه رسمی، ترجمه متون تخصصی، ترجمه مقاله و گزارش پارافریز گرفته تا فرمت بندی مقاله علمی.

اگر نکته‌ای جا مانده و یا سوالی دارید، حتما از ما بپرسید؛ مشتاقانه منتظر نظرات شما هستیم.