12 نکته مهم در شغل مترجمی (بخش دوم)

در بخش اول این مقاله از ضرورت آشنایی مترجمان با روش ها و متدهای جدید صحبت کردیم، اهمیت و جایگاه شغل مترجمان و پروسه پیچیده کیفیت سنجی متون ترجمه بررسی شد.

در بخش دوم به طور خلاصه به بیان چند نکته به ظاهر کوچک و سطحی، اما بسیار مهم و اثرگذار خواهیم پرداخت. با اینکه رعایت و پیاده سازی این نکات بسیار ساده است، اما با خیل عظیمی از مترجمانی رو به رو هستیم که به دلایل مختلف از انجام آنها می گریزند که در نهایت می تواند به ضرر خودشان تمام شود.
اگر کیفیت ترجمه یک فارغ التحصیل رشته مترجمی زبان در ساختار، فرمت، نگارش و ادبیات متن تفاوتی با دیگر افراد حاضر در این بازار پرمخاطب نداشته باشد، هرگز نمی توانند بهای حقیقی دستمزد خود را در جامعه معین کنند. به خصوص که مشتریان برای ترجمه تخصصی و بسیار تخصصی از مترجمان توقعات بالایی دارند و کوچکترین موارد در نگاه آن ها ممکن است به بی اعتمادی آن ها به مترجم و بنگاه کسب و کار مذکور بیانجامد.

1. هرگز سفارش را ناقص تحویل ندهید

حتما پیش از آغاز کار ترجمه فایل های ارسالی توسط مشتریان را با دقت بررسی کنید؛ اولا ممکن است که مشتری مواردی را به عنوان نکات اصلی مدنظرش عنوان کرده باشد؛ دوما پیش مطالعه متنی که قرار است ترجمه بشود به فهم ساختاری که روند ترجمه باید در پیش بگیرید کمک می کند. مورد سوم اینکه هرگز تحت هیچ شرایطی ترجمه را ناقص تحویل مشتری ندهید. رعایت اصل زمانبندی در تحویل سفارش ترجمه حتما اهمیت دارد، اما این نکته هرگز نباید این تصور را ایجاد کند که تحویل سفارش ناقص در زمان مقرر بهتر از تحویل تمام و کمال و بی نقص آن با اندکی تاخیر است. این مثال را به خاطر بسپارید که اگر شرکت ساخت و ساز منازل مسکونی، منازل مردم را بدون دوش آب و یا کابینت تحویل بدهد، دقیقا چه تصوری از اینکار در ذهن مردم ساخته می شود؟ آیا کسی به تحویل سر وقت اعتنایی می کند؟

2. در بیشتر مواقع نقاط ضعفی که به چشم مشتری می آید، قبل تر مترجم با سهل انگاری از آن گذر کرده است

حتما پیش از اینکه عهده دار مسئولیت ترجمه متنی بشوید، اطمینان حاصل کنید که با موضوع متن، صرف نظر از دسته بندی های کلی که توسط بنگاه ها قرارداده شده است، جنس ادبیات و کلام نویسنده احساس قرابت فکری و راحتی داشته باشید. این امر که مترجمین برای توسعه حوزه کاری خود انجام ترجمه متنی را برعهده بگیرند که پیش از آن سابقه انجام آن را نداشته اند ابدا نکته منفی نیست، بلکه مستلزم اختصاص دادن توان، تمرکز و زمان بیشتری برای انجام آن است. پس از آن بازبینی و بازنگری شخصی بر کیفیت انجام کار اهمیت مضاعف پیدا می کند. مطلقا اجازه ندهید که نقاط ضعف متن ترجمه شما توسط مشتری مشاهده و استخراج شود. چراکه در بیشتر مواقع نقاط ضعفی که به چشم مشتری می آید، قبل تر مترجم با سهل انگاری از آن گذر کرده است.

3. اگر فرمت ظاهری و ملاحظات مشتریان را در نگرفتید، خود را برای قرار گرفتن در لیست سیاه آماده کرده اید

حتما اطمینان حاصل کنید که فرمت و شکل ظاهری ترجمه مطابق با استاندارد های مجموعه و درخواست های مشتریان باشد. همانطور که در مورد شماره 1 هم گفتیم اگر به هر دلیل مشتری روی متن ترجمه بخواهد وقت بگذارد تا نواقص را رفع کند، منطقا گرایش بیشتری به ایراد گرفتن از کیفیت انجام کار دارد. اگر فرمت ظاهری و ملاحظات مشتریان را در نگرفتید، خود را برای قرار گرفتن در لیست سیاه آماده کرده اید.

4. می خواهید مترجم یکبار مصرف باشید؟

در ترجمه های تخصصی هرگز از مشورت گرفتن از همکارانتان برای انتخاب دیکشنری متناسب با متنی که در دست دارید غافل نشوید. حتی ممکن است خود مشتری در این حوزه از دانش کافی برخوردار باشد و شخصا منبعی تخصصی برای برگردان کردن واژگان متن به شما معرفی کند؛ استفاده از این منابع را مطلقا نادیده نگیرید. زمانی را صرف کنید تا به دیکشنری های خود موارد جدیدی اضافه کنید؛ هرگز به توصیه های یک مشتری که در یک حوزه بیش از منابع لغوی زبان اصلی تجربه و مهارت دارند به چشم یک دستور کوتاه مدت ننگرید؛ زمانی که صرف می کنید تا آن واژگان را به عنوان دیتابیس حوزه تخصصی متن ثبت کنید زیاد نیست، اما در عوض باعث می شود که کیفیت کار شما در پروژه های بعدی در همان حوزه ثابت باقی بماند و تنزل نکند.
همچنین فراموش نکنید که ممکن است شما در یک حوزه اولین تجربه کار ترجمه خود را پشت سر بگذارید اما این احتمال که مشتری شما هم برای اولین بار متنی برای ترجمه به یک شرکت ارائه دهنده خدمات آورده باشد، بسیار بعید است. مشتریانی که به سراغ شما آمده اند حتما دلیلی برای کنار گذاشتن شرکت ها و مترجمان قبلی و انتخاب رو به جلوی خود دارند. یکی از آن ها مشخصا کیفیت نامطلوب مترجمان گذشته است. شما که نمی خواهید مترجم یکبار مصرف باشید؟

در مقاله بعدی به نکات دیگری که در شغل مترجمی باید به آن توجه ویژه داشت، می پردازیم