ضریب تاثیر یا ایمپکت فاکتور (Impact Factor) یک ژورنال ISI چیست؟

قطعا در مسیر نوشتن مقاله علمی هستید که با این عبارت مواجه شده‌اید.

ضریب تاثیر از فاکتورهای مهم در انتخاب مجله علمی موردنظران است و تاثیر زیادی در روند اپلای یک مقاله ISI دارد؛ پس آن را نمی‌توان سرسری گرفت.

در این مطلب با تعریف ایمپکت فکتور آشنا می‌شوید، نحوه محاسبه ضریب تاثیر را یاد می‌گیرد، مزایا و معیاب این شاخص را متوجه می‌شوید و در انتها به شما چند مجله علمی با ضریب تاثیر بالا معرفی کنیم.

تا انتها با ما همراه باشید.

ضریب تاثیر دقیقا چیست و چرا انقدر اهمیت دارد؟

ایمپکت فکتور (فرم اختصاری IF) یا ضریب تاثیر، معیاری برای اعتبارسنجی مقالات ISI و مجلات علمی در مقایسه با یکدیگر است. به آن ضریب اهمیت هم می‌گویند.

این اعتبارسنجی با توجه به تعداد ارجاعاتی که به مقالات داده شده، انجام می‌گیرد. نسبت تعداد این ارجاعات به مقالات یک ژورنال، به تعداد کل مقاله‌های چاپ شده در دو سال گذشته در آن مجله، ضریب تاثیر است.

مقالات ISI، در واقع مقالات علمی منشتر شده در نشریات تامسون رویترز هستند. از مجلاتی هم که این مقالات را منتشر می‌کنند، به عنوان مجلات ISI یاد می‌شود. مثل پایگاه علمی اسپرینگر.

زمانی که به‌دنبال مجله‌ای برای نشر مقاله خود هستید، سراغ معتبرترین‌ها می‌روید تا از بین آن‌ها انتخاب کنید؛ اما چطور و با چه معیاری باید ژورنال علمی برتر را شناسایی کنید؟ اینجاست که ایمپکت فکتور به داد شما می‌رسد. 😎

ضریب تاثیر سالانه و هر سال در پایان ماه ژوئن اعلام می‌شوند؛ اگر روند این تغییر کیفیت را دنبال کنید، به شما در انتخاب بهتر ژورنال ISI معتبر کمک می‌کند.

مزایا و معایب ضریب ایمپکت چیست؟

تا اینجای کار متوجه شدیم که دقیقاً از ضریب تاثیر باید چه انتظاری داشته باشیم؛ اما…

🟢 مزایابی ضریب تاثیر:

نشر یک مقاله ISI در مجله‌ای که ضریب تاثیر بالایی دارد، یک نقطه طلایی در مسیر تحصیل یک محقق خواهد بود.

تا وقتی که مجلات دانشگاهی متعلق به یک رشته با هم مقایسه شوند، ضریب تاثیر آن را می‌توان یک عامل مهم در تعیین کیفیت در نظر گرفت.

🔴 معایب ایمپکت فکتور:

این معیار ممکن است دقیق نباشد؛ با توجه به اینکه تعداد استنادها به هر مقاله را نشان نداده و فقط تعداد ارجاعات به کل مجله رو نشان می‌دهد.

از طرفی این عدد به سادگی می‌تواند توسط صاحبان مجله دستکاری شود. با نوشتن یک مقاله و داد استناد به مقالات!

نکته دیگر این است که تنها 27 رشته تحقیقاتی را پوشش می‌دهد.

چه معیار جایگزینی برای ایمپکت فاکتور داریم؟

نمی‌توان گفت معیار جایگزین، اما شاخص‌های دیگری نیز هستند که به شما در انتخاب بهتر مجلات ISI معتبر کمک می‌کند. در ادامه چند مورد را ذکر می‌کنیم:

شاخص Citation: ماهیتی مشابه ضریب تاثیر دارد؛ تفاوتشان در این است که استنادها در این معیار 5 ساله بررسی می‌شود.

شاخص H index: معیاری برای ارزیابی تاثیر جمعی خروجی و عملکرد علمی نویسنده است. با مقایسه انشارات با استنادها، کمیت را با کیفیت آن‌ها می‌سنجد.

نحوه محاسبه ایمپکت فکتور

بیایید یک بار دیگر تعریف بالا را مرور کنیم: نسبت تعداد ارجاعات به مقالات یک ژورنال، به تعداد کل مقاله‌های چاپ شده در دو سال گذشته در آن مجله، ضریب تاثیر است.

اگر در دو سال گذشته یعنی سال 2021 و 2020 به مقالات ژورنال X جمعاً 400 بار ارجاع داده شده باشد و تعداد کل مقالات علمی چاپ شده در آن مجله در این دو سال 100 باشد، ضریب تاثیر این مقاله در پایان سال 2022، 4 خواهد بود.

حالا این یعنی چی؟ یعنی هر مقاله‌ای که در مجله X چاپ شده، به طور متوسط از 4 مقاله دیگر از ژورنال‌های مختلف، مورد استناد قرار گرفته است.

چه ضریب تاثیری خوب است؟

این که چه ضریب تاثیری خوب است تا حد زیادی به حوزه علمی مجله بستگی دارد؛ میانگین هر دسته با دسته دیگر متفاوت است. برای مثال در سال 2020 میانگین ایمپکت فکتور مجلات در رشته تاریخ 0.697 بوده و در حوزه سرطان‌شناسی این میانگین 8.307 بوده است! (تقریبا 12 برابر)

به طور کلی هر چه این عدد بالاتر باشد، اعتبار یک مجله علمی بیشتر است. پس ضریب تاثیر 10 عالی‌ست! اما اگر این عدد از 2.5 بیشتر بود، می‌توانید به آن مجله امیدوار باشید.

چطور ضریب تاثیر مجلات ISI را پیدا کنیم؟

وب سایتی به نام Clarivate Analytics سالانه گزارشی به نام Citation Reports ارائه می‌کند. در این گزارش، ژورنال‌های علمی ISI بر اساس ایمپکت فکتور و تعداد ارجاعات مقالات آن‌ها، دسته‌بندی شده‌اند.

کافیست نام مجله موردنظر را در این گزارش جستجو کنید.

این لیست را می‌توانید در وب‌سایت وزارت علوم کشور هم پیدا کنید. کافی‌ست شناسه 8 رقمی ISSN  و عنوان مجله را سرچ کنید.

تعدادی از مجلات با ایمپکت فاکتور بالا

در جدول پایین لیستی از 30 مجله علمی برتر با ضریب تاثیر آن‌ها را برایتان آورده‌ایم. لیست بر اساس عدد بزرگ به کوچک مرتب شده است.

سخن نهایی!

امیدوارم پاسخ سوالات خود را پیدا کرده باشید. اگر در مسیر نوشتن یک مقاله علمی هستید، رو کمک ما حساب کنید.

ما در ترنسیس خدمات ترجمه دانشجویی مختلفی ارائه می‌دهیم؛ از ویرایش تخصصی متن، استخراج مقاله علمی، ترجمه تخصصی مقاله، ترجمه پایان نامه تا انجام سفارش چاپ مقاله علمی و پارافریز تخصصی متن و ترجمه رزومه.

اگر سوالی دارید، حتماً از ما بپرسید، مشتاقانه منتظر نظرات شما هستیم. 🙏