فریلنسری: زندگی یک مترجم موفق ترنسیسی

اجازه دهید با یک سوال شروع کنیم، آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که مترجم بودن چگونه است و چه شرایطی دارد؟ جواب این سوال را در مصاحبه ما با یکی از مترجمین باسابقه ترنسیس، که اتفاقاً خواسته تا نام و مشخصاتش فاش نشود (!)، خواهیم یافت. این مترجم موفق، مدت زیادی است که با سایت ترجمه ترنسیس همکاری می‌کند. او امروز تجربیات خود از بودن در دنیای مترجمین را در اختیار شما می‌گذارد. با ما همراه باشید تا ببینیم خانم س.م زندگی مترجمی‌اش چگونه می‌گذرد.

یک روز معمولی در زندگی شما چگونه است؟

من روزم را با یک فنجان قهوه شروع می‌کنم، بهتر بگویم با یک صبحانه و یک فنجان قهوه! فقط بعد از صرف قهوه می‌توانم ترجمه کنم!

اکثر اوقات در خانه کار می‌کنم، البته از آن آدم‌هایی که تمام روز خود را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند و تا صبح برای ترجمه بیدار می‌مانند نیستم. در واقع برنامه کاری من بسیار منظم است: صبحانه قبل از ساعت ۹ صبح، نهار حدود ساعت ۱۲ ظهر، شام هم ۸-۹ شب می‌خورم. همیشه وقت کاری‌ام را طوری تنظیم می‌‌کنم که آخر هفته و یا حداقل یک روز در هفته آزاد باشم و این مسئله همیشه باعث موفقیت من شده است. در طی هفته یک بار ورزش می‌کنم، توانم در همین حد است، لطفاً ایراد نگیرید 🙂. (چشم، ما که چیزی نگفتیم 😶)

من معتقدم که کار و تفریح باید از هم جدا باشند، برای همین محل کار و استراحتم از هم جدا هستند. البته خوش‌شانس هم هستم که یک اتاق جداگانه برای خودم دارم،. میز تحریر استاندارد، یک صفحه نمایش بزرگ، یک صندلی راحت، نور خوب و غیره، موارد تشکیل‌دهندۀ اتاق من هستند! هرچه باشد من ساعت‌ها زیادی را در این اتاق صرف می‌کنم، پس کیفیت وسایل کار برایم مهم است.

چالش‌های روزانه‌ای که با آن سر و کار دارید چه هستند؟

جوابی که می‌دهم احتمالاً خیلی واضح نباشد اما معمولاً دو نوع چالش در کار من وجود دارد، یک چالش خوب و البته یک چالش بد. نتیجه و تجربۀ من از چالش خوب را می‌شود در یک جمله خلاصه کرد: منظم زندگی کن و همیشه در حال یادگیری باش. حالا چه یادگیری، استفاده از یک ابزار جدید باشد و چه یک تکنولوژی مرتبط با کارم؛ همیشه باید متمرکز و آمادۀ یادگیری باشم. یک مترجم باید تحقیقات وسیعی انجام دهد و از منابع مختلف استفاده کند، کتاب بخواند، سمینارهای اینترنتی مرتبط با ترجمه را دنبال کند، اطلاعات را با هم مقایسه کرده و با دیگران مشورت کند. همۀ این‌ها زمان می‌برند، بنابراین یک نظم خوب کاری واقعاً نیاز است. البته مطالب وبلاگ ترنسیس را هم گهگاهی دنبال می‌کنم. (دست شما درد نکنه!)

لطفاً حرف‌هایم را کلیشه‌ای قلمداد نکنید، نظم به‌طور باورنکردنی‌ای معجزه می‌کند! به همین خاطر معمولاً برای کارهای خودم از قبل برنامه‌ریزی می‌کنم و کارها را تقسیم می‌کنم. رئیس خود بودن بسیار زحمت می‌خواهد، حالا خود ترجمه‌کردن به کنار، اما باید خودتان افسار امور را در دست بگیرید. موضوع دیگری که دوست دارم در مورد آن صحبت کنم، انعطاف‌پذیری است، زیرا زمان‌های کوتاه تحویل پروژه و کارهای فوری که باید در اسرع وقت انجام شوند در شغل من بسیار زیاد هستند، برای همین باید تلاش کنم تا بتوانم همۀ آن‌ها را مدیریت کنم. خوشبختانه کارفرمایان من همه درک می‌کنند که من توانایی انجام معجزه را ندارم و فقط بعضی وقت‌ها می‌توانم یک کار تقریبا غیرممکن را ممکن کنم!

 حالا نوبت چالش بد است … خب، در شغل من بعضی وقت‌ها شرایط بسیار سخت و استرس‌زا می‌شود (البته این موضوع برای اکثر مترجم‌ها صدق می‌کند). مهلت ترجمه بسیار کم است، بخاطر مناقصه‌ای بودن روند سفارش ترجمه در ترنسیس، رقابت بالاست و بعضی وقت‌ها کارفرما موارد غیرممکنی از ما می خواهد! به عنوان یک مترجم، من باید خودم به تنهایی از پس همۀ این‌ها بر بیایم. برای همین مجبور بودم که یاد بگیرم چگونه این مسائل را مدیریت کنم و چگونه مشکلات را به عنوان یک مسئله شخصی نبینم، چگونه انعطاف نشان دهم و از همه مهم‌تر چگونه آرامشم را به هم نریزم.

با توجه به همه این‌ها، به عنوان یک مترجم معتقدم که انتخاب یک شریک کاری خوب بسیار مهم است. یک سایت ترجمه حرفه‌ای، که کیفیت برای آن از قیمت ارزش بالاتری دارد، می تواند به رشد مترجم کمک زیادی کند. ترنسیس تا حد خیلی زیادی دغدغه‌های من را برطرف کرده است، چالش‌هایی مانند استفاده از واژگان تخصصی، بازخورد غیرمنصفانه کارفرمایان، مهلت ترجمه عجیب و غریب بخشی از این دغدغه‌ها بوده است.

چطور آدمی می‌تواند مترجم موفقی باشد؟ توصیه شما به تازه‌کارها چیست؟

 سوالتون یه طوریه، نه؟ (آره ولی نهایت تشکر رو داریم اگه جواب بدید 🙂). خب، ویژگی‌های زیادی هستند، مثل: داشتن تخصص در موضوع متن، تسلط بر زبان مادری، مهارت‌های تحقیقی، مهارت‌های برنامه‌ریزی، مهارت‌های ارتباطی، صبوری، کنجکاوی، آمادگی برای یادگیری و … . به نظر من باید قادر باشید که تنها و در همه جا کار کنید، بتوانید برنامه کاری خود را مدیریت کنید، زیرا رئیسی ندارید که به شما بگوید چه کاری را کی انجام دهید، پس خودتان باید حواستان به مهلت‌های ترجمه و دریافت دستمزدها باشد. اگر به جلسات و فضاهای باز و شلوغ علاقه دارید، ارتباط انسانی، بیشتر از هر چیز دیگری برای شما الهام‌بخش خواهد بود.

  من می‌توانم باز هم به این حرف‌ها ادامه بدهم، اما در کل مهم‌ترین چیز حفظ یک توازن منطقی است: یک توازن بین دقیق بودن و کنجکاو بودن، بین انعطاف پذیر بودن و با اعتماد به ‌نفس ‌بودن، بین مستقل بودن و شریک داشتن و بین این که خودتان را وقف کار کنید یا یک زندگی خارج از مسائل کاری هم داشته باشید! (نه، همین‌قدر کافیه، ممنونیم 🙂)

بزرگترین تصور اشتباه رایج دربارۀ مترجمین چیست؟

به نظرم رایج‌ترین و بزرگ‌ترین تصور اشتباه این است که هر کسی بتواند به زبان دیگری صحبت کند می‌تواند مترجم آن زبان هم باشد. البته که دانستن دو زبان لازم است، اما همانطور که قبلاً گفتم یک مترجم خوب بودن نیازمند خیلی بیشتر از این‌هاست. مترجم بودن که یک کالا نیست، بلکه ترکیبی از یک دانش خاص و هنر است، بله هنر! کیفیت خروجی نهایی به فاکتورهای بسیاری بستگی دارد، مانند پیشینه و سوابق مترجم، توانایی‌های نوشتاری، دانش، تجربه و البته مسئولیت‌پذیر بودن.

 آهان، یک مورد دیگر، افراد اغلب فکر می‌کنند که یک مترجم می‌تواند هر متنی را ترجمه کند. اما اصلاً این چنین نیست، هر مترجم خوب زمینه تخصص خاص خود را دارد، مانند: حقوق، پزشکی، زیست‌شناسی، تاریخ، مهندسی برق، زبان شناسی و … . مثلاً خود من تنها ترجمه متن و مقاله پزشکی را عهده‌دار می‌شوم. درضمن، مترجم دیکشنری نیست! خیر، من اصلا نمی دانم که “موچولووکا زالوبما”  یا  “کورباکز بوجووی” به انگلیسی چه می‌شود، اما می توانم معنای آن را پیدا کنم و یا منبع آن را به شما نشان بدهم. (اون کلمات رو شوخی کردید دیگه، نه؟ 😶)

آیا این مسئله که افراد در حال رفتن به سمت نرم‌افزارهای آنلاین ترجمه هستند، شما را به عنوان یک مترجم نگران کرده است؟

راستش نه، من به این برنامه‌ها به عنوان یک فرصت نگاه می‌کنم و نه به عنوان یک تهدید. در بعضی شرایط این ابزارهای ترجمه می‌توانند بسیار مفید باشند، برای سهولت کار بسیار مفید هستند. البته همیشه یک سری متن‌هایی هستند که به دلیل حساس‌بودن و تخصصی بودن و یا این که حتما باید از کیفیت خاصی برخوردار باشند، همیشه باید توسط یک مترجم انسان ترجمه شوند. ماشین جای انسان را نمی‌گیرد!

البته می‌توانید بهترین مترجم آنلاین مد نظرتان را از بین لیستی که تهیه کردیم انتخاب کنید.

صحبتی، حرفی، گلایه‌ای؟

خیر! (هیچی؟ یه چیزی بگید، نمیشه که هیچی!)
آهان، با ما مترجما مهربون‌تر باشید، مرسی.

از خانم س.م صمیمانه تشکر می‌کنیم، از این دست مصاحبه‌ها باز هم خواهیم داشت. خانم س.م صحبت یا گلایه‌ای نداشتند، شما چطور؟ حرفی حدیثی اگر هست حتماً با ما در میان بگذارید، مطمئن باشید بررسی و رسیدگی می‌کنیم. نظراتتان مهم و تاثیرگذار هستند.